CRP در آزمایش خون

CRP مخفف C-Reactive-Protein است و به معنی پروتئین واکنش دهنده فاز حاد می باشد. در آزمایش خون ممکن است بصورت CRP Quantitative یا hs-CRP که مخفف High Sensitive CRP به معنی حساسیت بالا یا حتی us-CRP که مخفف Ultra Sensitive CRP به معنی حساسیت فوق العاده بالا است گزارش شود. در ادامه به بررسی این آزمایش می پردازیم و اینکه CRP در آزمایش خون چیست و چگونه تفسیر می شود، مثبت شدن آن چه معنی می دهد و اینکه آیا خطرناک است و نشان دهنده بیماری خاصی نظیر سرطان است یا خیر.

CRP در آزمایش خون چیست؟

CRP یا پروتئین C واکنش دهنده فاز حاد، یک نوع پروتئین است که توسط کبد در پاسخ به التهاب ایجاد می شود. بنابراین هر زمانی که در بدن التهاب ایجاد شود،‌ این پروتئین در خون افزایش پیدا می کند.

CRP مثبت نشان دهنده چه بیماری است؟

همانطور که گفته شد، مثبت شدن این آزمایش نشان از وجود التهاب در بدن است،‌ بنابراین هر عاملی که باعث ایجاد التهاب شود، از عفونت ها گرفته تا بیماری های خودایمنی، روماتیسم ها، واسکولیت ها و سرطان ها می توانند باعث مثبت شدن CRP در آزمایش خون شوند.

پس CRP مثبت نشان دهنده یک نوع بیماری خاص نظیر سرطان نیست بلکه یک آزمایش بسیار غیراختصاصی است و عوامل بسیاری می توانند سطح این پروتئین را در خون بالا ببرند. بعضی از مطالعات نشان داده اند که بین سطح بالای این پروتئین و افزایش احتمال حمله قلبی یا سکته مغزی ارتباط وجود دارد، بطوری که در بین مردان بالغ سالم، افرادی که CRP بالایی دارند ، سه برابر بیشتر از کسانی که CRP پایین داشتند ، احتمال حمله قلبی را نشان دادند. این در بین مردانی بود که سابقه قبلی بیماری قلبی نداشتند.

همچنین طبق مطالعه ای که دپارتمان بهداشت زنان هاروارد انجام داد، مشخص شد که بالا بودن سطح CRP در آزمایش خون بیشتر از بالا بودن کلسترول می تواند خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی را در زنان پیش بینی کند.

آزمایشات مرتبط و همراه

پزشکان ممکن است این آزمایش را به همراه آزمایشات دیگر در خواست دهند تا خطر ابتلا به بیماری قلبی یا سکته مغزی فرد را ارزیابی کنند. همچنین تحقیقات جدیدی وجود دارد که نشان می دهد CRP ممکن است به عنوان پیش بینی کننده در نتایج سلامتی مرتبط با بیماری انسدادی مزمن ریوی (COPD) استفاده شود.

همانطور که گفته شد این آزمایش بسیار غیراختصاصی است و صرفا نشان از وجود التهاب در بدن می دهد. اگر بدن در وضعیت التهابی باشد، میزان این پروتئین در خون بالا می رود. از طرفی وضعیت التهابی با افزایش بیماری های قلبی، عروقی و مغزی همراه است.

از جمله دیگر بیماری هایی که در آن ها میزان CRP در آزمایش خون بالا می رود می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• بیماری التهابی روده (IBD)
• روماتیسم مفصلی
• لوپوس

در بسیاری از موارد در کنار این آزمایش، آزمایشات دیگری نظیر CBC،‌ESR و بسته به شک بالینی پزشک، آزمایشات مرتبط دیگر نیز درخواست می شوند.

ارتباط با بیماری های قلبی

همانطور که گفته شد بسیاری از مطالعات از ارتباط CRP با بیماری های قلبی عروقی خبر می دهند. افراد با سطح CRP بیشتر یا مساوی 2 میلی گرم در لیتر به احتمال زیاد در آینده ممکن است به بررسی و درمان بیماری های قلبی عروقی نیاز پیدا کنند.

همچنین ممکن است این آزمایش نقش مهمی در شناسایی افرادی داشته باشد که ممکن است نیاز به پیگیری دقیق یا درمان فشرده تر بعد از سکته قلبی یا اقدامات قلبی داشته باشند.

علاوه بر میزان CRP بالا، عوامل زیر نیز می توانند باعث افزایش خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی شوند:

• دیابت (بالا رفتن FBS)
• فشار خون بالا
• کلسترول بالا
• سیگار کشیدن
• رژیم غذایی ناسالم
• فعالیت بدنی محدود
• مصرف الکل بیش از حد
• اضافه وزن و چاقی
• سابقه خانوادگی بیماری قلبی

آمادگی های لازم برای انجام آزمایش

هیچ آمادگی خاصی برای انجام این آزمایش لازم نیست. نیازی نیست ناشتا باشید یا رژیم غذایی خاصی را رعایت کرده باشید یا ساعت خاصی از روز به آزمایشگاه مراجعه کنید.

در هنگام مراجعه به آزمایشگاه، پرسنل مسئول رگ گیری ابتدا پوست محل خون گیری را که معمولا در ناحیه ساعد یا آرنج است با الکل ضدعفونی می کند. در مرحله بعد، یک باند الاستیک را در اطراف بازوی شما می پیچند و باعث می شود رگ های شما کمی برجسته شود. سپس مسئول تزریقات، یک سوزن کوچک را به داخل رگ وارد کرده و خون شما را در یک ویال استریل جمع می کند.

بعد از اینکه پرستار نمونه خون شما را جمع آوری کرد، باند الاستیک اطراف بازوی شما را جدا می کند و از شما می خواهد که فشار را به قسمت سوراخ سوراخ با گاز وارد کنید.همچنین ممکن است از نوار یا بانداژ برای نگه داشتن گاز در محل استفاده کنند.

آیا این آزمایش خطرناک است؟

این یک آزمایش معمول با خطر پایین است، اما مانند هر عمل خونگیری دیگری ممکن است با عوارض زیر همراه باشد:

• خون ریزی بیش از حد
• سرگیجه یا سیاهی رفتن چشم ها
• کبودی یا عفونت در محل خون گیری

تفسیر CRP در آزمایش خون

واحد اندازه گیری CRP میلی گرم در لیتر است. البته بعضی از آزمیشگاه ها صرفا آن را با عنوان مثبت و منفی گزارش می کنند که دقیق نیست. به طور کلی سطح پایین CRP بهتر است، زیرا نشان از عدم وجود التهاب یا التهاب مختصر در بدن دارد. هر چه این مقدار بالاتر باشد نشان از وجود التهاب شدیدتری است.

در بعضی از مطالعات نتیجه گیری شده است که مقدار CRP کمتر از ۱ میلی گرم در لیتر نشان می دهد که شما در معرض خطر کم بیماری قلبی عروقی هستید.

میزان بین ۱ تا ۲٫۹ میلی گرم در لیتر به این معنی است که شما در معرض خطر متوسط ​​هستید و مقدار بیشتر از 3 میلی گرم در لیتر به معنای خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی است.

اگر CRP بالای ۱۰ میلی گرم در لیتر باشد نیاز به بررسی های بیشتری در رابطه با ابتلای فرد به بیماری های دیگری می باشد. میزان CRP خیلی بالا ممکن است با بیماری های زیر در ارتباط باشد:

• عفونت استخوان یا استئومیلیت
• آرتریت های التهابی
• بیماری التهابی روده (IBD)
• بیماری سل
• لوپوس و سایر بیماری های روماتولوژی و خودایمنی
• سرطان، به خصوص لنفوم
• ذات الریه یا عفونت قابل توجه دیگر

CRP در بارداری

سطح CRP برای افرادی که قرص های ضد بارداری خوراکی (OCP) مصرف می کنند افزایش یابد. با این حال ، سایر نشانگرهای التهاب نظیر ESR در این افراد طبیعی هستند.

افزایش CRP در دوران بارداری ممکن است نشان از احتمال ایجاد عوارض بارداری باشد، اما برای درک کامل نقش CRP و بارداری مطالعات بیشتری لازم است. اگر باردار هستید یا به عفونت مزمن یا التهاب مزمن مبتلا هستید، این آزمایش بعید است که خطر بیماری قلبی را به طور دقیق ارزیابی کند.

سوالات متداول