WBC

WBC یا W.B.C در آزمایش خون به معنای تعداد گلبول های سفید خون یا White Blood Cells است. در آزمایش شمارش سلول های خونی یا CBC، بررسی تعداد گلبول های سفید یا همان لکوسیت ها بسیار ارزشمند است. WBC بالا یا پایین در آزمایش خون می تواند نشان دهنده ی بیماری های مختلفی باشد. در ادامه به بررسی گلبول های سفید، علائم کمبود گلبول سفید، طول عمر آن ها، وظیفه و نحوه تولید لکوسیت ها می پردازیم و این سوال پاسخ می دهیم که wbc چیست !

W.B.C چیست؟

همانطور که گفته شد، WBC به معنای تعداد گلبول‌های سفید در خون است. گلبول‌های سفید خون وظیفه مقابله با ارگانیسم‌های خارجی را دارند و از بدن در برابر ویروس‌ها، باکتری‌ها و… محافظت می‌کنند. همچنین این سلول‌ها بدن را در برابر سلول‌های سرطانی و عوامل داخلی که می‌توانند باعث آسیب به بدن شوند محافظت می‌کنند.

از جمله دیگر سلول‌هایی که در خون انسان وجود دارند می‌توان به گلبول‌های قرمز اشاره کرد. اگر می‌خواهید درباره‌ی وظیفه، عملکرد و تفسیر آزمایشات آن‌ها بیشتر بدانید پیشنهاد می‌کنیم مقاله‌ی گلبول‌های قرمز خون یا RBCها را مطالعه کنید.

وظیفه گلبول‌های سفید یا لکوسیت‌ها چیست؟

بدن ما پیوسته در معرض باکتری ها، ویروس ها، قارچ ها، و انگل ها قرار دارد، همه آنها بطور طبیعی و به درجات گوناگون در پوست، دهان، راه های تنفسی، دستگاه گوارش، چشم ها و حتی در دستگاه ادراری و تناسلی یافت می شوند.

بسیاری از این عوامل عفونی، در صورت حمله به بافت های بدن باعث ایجاد بیماری و حتی مرگ می شوند. علاوه بر عوامل عفونی که به طور طبیعی وجود دارند، ما به طور متناوب در معرض باکتری ها و ویروس های به شدت مسری قرار می گیریم، و این عوامل می توانند سبب بیماری های حاد و کشنده نظیر پنومونی یا ذات الریه، عفونت استرپتوکوکی، حصبه و … شوند.

بدن ما برای مقابله با عوامل سمی و عفونی مختلف، سیستم خاصی دارد. این سیستم، شامل لکوسیت ها (گلبول های سفید خون یا همان WBCها) و سلول های بافتی مشتق از لکوسیت ها است. این سلول ها برای جلوگیری از بیماری، از دو راه با یکدیگر همکاری می کنند:

1. با تخریب واقعی باکتری ها و ویروس ها به وسیله فاگوسیتوز.
2. با ساخت آنتی بادی ها (پادتن ها) و لنفوسیت های حساس شده، که یک یا هر دو ممکن است مهاجم را نابود کند یا غیرفعال سازد.

گلبول های سفید یا لکوسیت ها چگونه تولید می شوند؟

لکوسیت ها که گلبول های سفید (WBC) نیز نامیده می شوند، واحدهای متحرک سیستم ایمنی بدن هستند. بخشی از آنها نظیر گرانولوسیت ها و مونوسیت ها و تعداد کمی از لنفوسیت ها در مغز استخوان (Bone Marrow) ساخته می شوند و بخشی دیگر (لنفوسیت ها و پلاسماسل ها) در بافت لنفاوی تشکیل شده و سپس از طریق خون به قسمت های مختلف بدن حمل می شوند.

ارزش واقعی گلبول های سفید (W.B.C) در این است که اکثر آنها به طور اختصاصی به محل هایی که عفونت و التهاب وجود داشته باشد، می روند و از این راه دفاع سریع و موثری را در برابر عوامل عفونی ایجاد می کنند.

ویژگی های مهم لکوسیت ها

انواع گلبول های سفید خون (WBC)

بطور طبیعی ۶ نوع گلبول سفید در خون وجود دارد که عبارتند از:

• نوتروفیل های چند هسته ای.
• ائوزینوفیل های چند هسته ای.
• بازوفیل های چند هسته ای.
• مونوسیت ها.
• لنفوسیت ها.
• پلاسماسل ها.

علاوه بر آن، تعداد زیادی پلاکت در خون وجود دارند که تکه‌های خرد شده مگاکاریوسیت های مغز استخوان هستند. مگاکاریوسیت‌ها نوع دیگری از سلول ها هستند که شبیه گلبول سفید (WBC) بوده و در مغز استخوان یافت می شوند.

سه نوع سلول اول که در بالا گفته شد، یعنی سلول های چند هسته ای، همه ظاهری دانه دار دارند به همین دلیل به آنها گرانولوسیت گفته می شود، و در اصطلاح پزشکی، «poly» به آنها اضافه شده چون هسته های چند قسمتی دارند.

گرانولوسیت ها و مونوسیت ها عمدتا با بلعیدن موجودات مهاجم به روش فاگوسیتوز، از بدن در برابر آنها محافظت می کنند. عملکرد لنفوسیت ها و پلاسماسلها، عمدتا با سیستم ایمنی مرتبط است.

تعداد طبیعی گلبول های سفید خون یا لکوسیت ها

WBC طبیعی یا نرمال در آزمایش خون چقدر است؟

خون انسان بالغ در هر میکرولیتر حدود ۷۰۰۰ گلبول سفید (WBC) دارد ( در مقایسه با ۵ میلیون گلبول قرمز). درصدهای طبیعی انواع مختلف گلبول های سفید به شرح زیر است:

• نوتروفیل های چند هسته ای: ۶۲ درصد
• ائوزینوفیل های چند هسته ای: ۲٫۳ درصد
• بازوفیل های چند هسته ای: ۰٫۴ درصد
• مونوسیت ها: ۵٫۳ درصد
• لنفوسیت ها: ۳۰ درصد

رنج نرمال WBC در آزمایش خون در کودکان و بالغین

• در نوزادان تازه متولد شده: ۹ هزار تا ۳۰ هزار
• در شیرخواران (زیر ۲ سال): ۶٫۲ هزار تا ۱۷ هزار
• در کودکان بالای ۲ سال و بالغین: ۵ هزار تا ۱۰ هزار

تعداد گلبول‌های سفید (WBC) در دوران بارداری

در دوران بارداری تغییرات فیزیولوژیک زیادی در بدن رخ می‌دهد. که از میان آن‌ها می‌توان به تغییرات خونی اشاره کرد. تعداد گلبول‌های سفید خون در دوران بارداری افزایش می‌یابند.

تعداد نوتروفیل‌های خون در ماه دوم بارداری شروع به افزایش می‌کنند و در سه‌ ماهه‌ی دوم و سوم به سطح ثابتی می‌رسند. تعداد طبیعی کل گلبول‌های سفید خون در این دوران معمولاً بین ۹ تا ۱۵ هزار عدد است. همچنین در زمان زایمان این تعداد افزایش می‌یابد و بطور میانگین به ۱۰ تا ۱۶ هزار عدد و در برخی منابع گفته شده که تا ۲۹ هزار عدد ممکن است برسد.

در منابع پزشکی توصیه شده است که اگر تعداد گلبول‌های سفید خون در زن بارداری که در لیبر (در هنگام زایمان) نیست و علائمی از عفونت ندارد، بیشتر از ۲۰ هزار عدد بود، حتماً باید بیمار از نظر اختلالات هماتولوژیک بررسی گردد.

طول عمر گلبول های سفید یا لکوسیت ها چقدر است؟

گرانولوسیت ها یا همان گلبول های سفید چند هسته ای مانند نوتروفیل، بازوفیل و ائوزینوفیل پس از آزاد شدن از مغز استخوان، بطور طبیعی ۴ تا ۸ ساعت در خون گردش می کنند و ۴ تا ۵ روز بقیه عمر خود را در جاهایی از بافت ها که به آن ها نیاز باشد سپری می کنند. در زمان عفونت شدید، طول عمر آنها اغلب کوتاه شده و به چندین ساعت می رسد و حتی سریع تر به محل عفونی می روند تا وظایف خود را به انجام برسانند، که در این فرآیند، خودشان نیز از بین می روند.

مونوسیت ها نیز قبل از گردش از میان غشای مویرگی به سمت بافت ها، ۱۰ تا ۲۰ ساعت در خون می مانند. وقتی وارد بافت ها شدند، متورم شده و به بزرگترین اندازه خود یا ماکروفاژهای بافتی در می آیند و در این حالت، اگر در حین انجام وظیفه نابود نشوند، می توانند برای ماه ها عمر کنند.

لنفوسیت ها به هنگام تخلیه لنف از گره های لنفاوی یا سایر بافت های لنفاوی، پیوسته وارد گردش خون می شوند. آنها پس از چند ساعت، به وسیله دیاپدز از خون به بافت ها باز می گردند. سپس، بعد از مدتی، باز هم دوباره وارد لنف می شوند و از آنجا مجددا وارد خون می شوند؛ بدین ترتیب، گردش مداومی از لنفوسیت ها درون بدن وجود دارد. طول عمر لنفوسیت ها چندین هفته تا چند ماه است؛ این طول عمر، به نیاز بدن به این سلول ها بستگی
دارد.

علائم کمبود گلبول های سفید خون

علائم WBC پایین

مهم ترین علائم کمبود گلبول سفید (wbc پایین) عبارتند از:

• بدن درد.
• تب.
• لرز.
• سردرد.

علائم افزایش گلبول های سفید خون

علائم WBC بالا

افزایش گلبول های سفید خون (WBC بالا) معمولا علامتی ندارد اما اگر تعداد لکوسیت ها به شدت افزایش یابد می تواند باعث انسداد عروق و ایجاد ترومبوز، پتشی و پورپورا شود. این اتفاق در بعضی از لوسمی ها یا سرطان خون می افتد.

جمع بندی: WBC در آزمایش خون

WBCها گلبول‌های سفید خون هستند که وظیفه اصلی مقابله با عوامل بیماری‌زا در بدن را بر عهده دارند. این سلول‌ها انواع مختلفی دارند و رنج نرمال و تعداد طبیعی آن‌ها در دوران‌های مختلف زندگی متفاوت است. افزایش و کاهش آن‌ها می‌تواند نشان دهنده‌ی بیماری‌های خونی مهمی باشد و باید حتماً توسط پزشک مورد بررسی قرار گیرد.