اسپاسم منتشر مری

اسپاسم منتشر مری (به انگلیسی: Diffuse Esophageal Spasm) یا مری فندق شکن (Nutcracker Esophagus) یکی از دلایل مهم درد قفسه سینه است. در حالت طبیعی عضلات مری با انقباضات منظم و پرستالتیک خود، باعث حرکت غذا به سمت معده می شوند. اما گاهی حرکات طبیعی مری مختل می شود و باعث ایجاد بیماری های حرکتی مری می شود.

علت اسپاسم مری چیست؟

در اسپاسم منتشر مری که به علت انقباضات غیرطبیعی مری همراه با شل شدن طبیعی اسفنکتر تحتانی مری (LES) روی می دهد، قسمت های مختلف مری بطور همزمان و با شدت بالایی منقبض می شوند و نه تنها غذا را به سمت معده نمی برند بلکه باعث گیر افتادن مواد غذایی، دشواری در بلع (دیسفاژی) و درد قفسه سینه می شوند. علت و دلیل ایجاد اسپاسم مری یا DES شناخته نشده است.

[readmore]آشالازی مری از علائم تا درمان[/readmore]

بیشترین توافق (که از مطالعات مانومتری با قدرت تفکیک بالا حاصل شده)، در مورد این مفهوم است که اسپاسم، بنا به تعریف عبارت است از ایجاد انقباضاتی در بخش انتهایی مری، همراه با مدت زمان نهفتگی کوتاه نسبت به زمان انقباض حلق (یعنی نوعی اختلال عملکرد که بیانگر بروز اختلال در نورون های شبکه میانتریک مهارکننده است.

مری فندق شکن چیست؟

مری فندق شدکن در واقع همان اسپاسم منتشر مری (DES) است که به علت فشار بالای مری به آن مری فندق شکن گفته می شود. انقدر فشار مری بالاست که حتی فندق را نیز می شکند!

روش های تشخیص اسپاسم منتشر مری یا مری فندق شکن

برای تشخیص بیماری ابتدا باید شرح حال کاملی از بیمار گرفته شده و علائم اسپاسم منتشر مری نظیر درد قفسه سینه، گیر افتادن غذا، دیسفاژی و دشواری در بلع و سوزش سر دل را از بیماری پرسید و سپس به سراغ تست های تشخیصی رفت.

رادیوگرافی با بلع باریم

در رادیوگرافی با بلع باریوم، مشخصه بیماری اسپاسم منتشر مری (DES) چوب پنبه بازکن (Corkscrew Esophagus) می باشد اما در بسیاری از موارد، آشالازی (مخصوصا آشالازی اسپاستیک) نیز ممکن است همین نما را در رادیوگرافی داشته باشد.

بنابراین از لحاظ رادیوگرافی، مری چوب پنبه بازکن (Corkscrew)، مری دانه تسبیحی، دیورتیکول کاذب یا حلقوی شدن می تواند مطرح کننده DES باشد.

مانومتری یا سنجش فشار مری

از لحاظ مانومتری مجموعه ای از یافته ها شامل انقباض نا هماهنگ عضلاتی مری، انقباضات خودبخودی و تکراری، یا انقباضات شدید و طولانی مدت در این بیماران گزارش شده اند.

آندوسکوپی مری

آندوسکوپی جهت تشخیص ضایعات التهابی و ساختمانی که درد قفسه سینه ایجاد می کنند، مفید است.

شیوع اسپاسم منتشر مری نسبت به آشالازی بسیار کمتر می باشد.

علائم اسپاسم منتشر مری چیست؟

مری فندق شکن زمانی ایجاد می‌شود که عضلات مری بیش از حد منقبض می شوند. تقریباً در بیش از نیمی از موارد این مشکل در نتیجه رفلاکس اسیدی معده ایجاد می‌شود.

درد قفسه سینه که درنتیجه گرفتگی عضلات مری ایجاد می شود، بسیار شبیه درد های قلبی است. علائمی که به نفع درد های مری هستند، عبارتند از:

• درد غیرفعالیتی که با ورزش و فعالیت های شدید ارتباطی نداشته باشد به نفع گرفتگی عضلات مری است.
• درد طولانی مدت قفسه سینه معمولا به دلایل گوارشی ایجاد می شود.
• درد های مختل کننده خواب که بیماری را شب ها از خواب بیدار می کند، عمدتا در بیماری های گوارشی و مری دیده می شود.
• درد قفسه سینه ناشی از مری و دستگاه گوارش مرتبط با صرف غذا بوده که با مصرف ضداسید بهبود می یابد و با سوزش سردل، دیسفاژی یا رگورژیتاسیون یا بازگشت مواد غذایی خورده شده به دهان همراه است.

با این حال، تمامی این یافته ها با درد قلبی موارد مشترکی دارند، بنابراین در بیماران دارای این علایم باید ابتدا به مسائل قلبی توجه نمود.

به علاوه، حتی در بیماری های مری نیز درد قفسه سینه و دیسفاژی از مشخصات ازوفاژیت عفونی یا پپتیک می باشد. تنها پس از اینکه این اختلالات شایع تر مورد ارزیابی قرار گرفت و درمان (و یا رد) شد، باید تشخیص مری فندق شکن یا اسپاسم منتشر مری را مطرح نمود.

تشخیص اسپاسم مری چگونه انجام می شود؟

اگرچه معیارهای تشخیص اسپاسم منتشر مری یا DES هنوز مورد بحث می باشد اما این بیماری با مانومتری تشخیص داده می شود. البته در بررسی مانومتری جهت ارزیابی درد قفسه سینه و دیسفاژی غالبأ یافته های خفیف گزارش می شود (پریستالسیس با فشار بالا یا پایین، افزایش فشار اسفنکتر تحتانی مری) که این یافته ها برای تشخیص اسپاسم منتشر مری کافی نیستند.

درمان اسپاسم مری

درمان دارویی

پاسخ به تجویز داروهای نیترات، مسدودکننده های کانال کلسیمی، هیدرالازین، سم بوتولینوم (بوتولیسم یا بوتاکس مری)، و داروهای ضد اضطراب در موارد محدودی دیده شده است. در ایت میان مصرف داروهای ضد اضطراب از سایر داروها موثرتر بوده اند.

درمان جراحی

درمان جراحی اسپاسم منتشر مری بصورت میوتومی طول مری یا حتی برداشتن مری تنها باید در موارد کاهش وزن شدید یا درد غیرقابل تحمل انجام شود که این موارد بسیار نادر هستند.

ریفلاکس و تشخیصهای روان پزشکی به ویژه ابتلا به اضطراب و افسردگی در این افراد شایع است. کاهش آستانه درک درد احشایی و علایم سندرم روده تحریک پذیر (IBS) در بیش از نیمی از این بیماران دیده می شود. بنابراین، درمان این افراد را باید با هدف درمان شایع ترین اختلالات مری، رفلاکس معده به مری (GERD) یا اختلالات گسترده تر مانند افسردگی که به طور همزمان وجود دارند، انجام داد.