آکنه روزاسه

روزاسه یا آکنه روزاسه (Acne Rosacea) یک بیماری پوستی شایع بوده و به عنوان جوش بالغین نیز از آن یاد می شود. این بیماری پوستی با قرمزی و پرخونی عروق پوست صورت مشخص می شود همچنین روزاسه چشمی با درگیری چشم ها همراه است. روزاسه با آکنه و راش لوپوس تفاوت های زیادی دارد که در ادامه به آن ها می پردازیم. این بیماری واگیردار نیست. برای اطلاع از علائم، تشخیص و درمان روزاسه با ما همراه باشید.

روزاسه پوستی چیست؟

آکنه روزاسه، ضایعات و بثورات پوستی شایعی در صورت هستند که با قرمزی، تلانژکتازی (برجسته شدن عروق خونی پوست)، برافروختگی و پاپول ها و پوستول ها مشخص می شود. بنابراین می توان گفت که این بیماری دو بخش اصلی دارد:

1. بخش التهابی: این بخش باعث ایجاد پاپول ها و پوستول هایی روی پوست صورت می شود.
2. بخش عروقی: این بخش باعث قرمزی، برافروختگی و سرخ شدن پوست صورت می شود.

علت روزاسه چیست؟

بیماران مبتلا به این اختلال پوستی معمولا بیش از ۳۰ سال سن دارند به همین دلیل به آن جوش بالغین نیز گفته می شود البته باید بدانید که روزاسه می تواند در کودکان نیز رخ دهد. علت روزاسه معلوم نیست.

علائم و نشانه های آکنه روزاسه پوست صورت

علائم پوستی نشان دهنده بثورات و ضایعاتی روی پیشانی، گونه و بینی و اطراف چشم ها (روزاسه چشمی) هستند. در این بیماری قرمزی یا اریتم پوست صورت و پرخونی عروقی بصورت تلانژکتازی وجود دارد. تعداد پاپول ها و پوستول ها معمولا کمتر از ۱۰ عدد است البته در موارد شدید، بیماران دارای تعداد فراوانی پوستول، تلانژکتازی، اریتم منتشر، پوست چرب، و ادم یا تورم بینی و گونه ها می باشند.

التهاب مزمن و عمیق بینی منجر به ضخیم شدن برگشت ناپذیر پوست بینی و نیز بزرگ شدن آن می شود که به این حالت رینوفیما گفته می شود و در مردان شایع تر است.

در موارد ناشایعی، پاپول ها می توانند پوست سر، پشت و اندام های فوقانی و تحتانی را نیز درگیر نمایند.

روزاسه چشمی چیست؟

روزاسه ممکن است چشم ها را درگیر کند و علائم چشمی ایجاد کند. این علائم عبارت اند از:

• ورم خفیف ملتحمه چشم همراه با احساس درد و ناراحتی.
• احساس جسم خارجی در چشم و اشک ریزش.
• پرخونی ملتحمه.
• درگیری پلک بصورت تلانژکتازی، بلفاریت، کراتوپاتی سطحی منقوط و شالازیون.
• ارتشاح، نازک شدن و رگ دار شدن قرنیه.

تشخیص روزاسه چگونه انجام می شود؟

شخیص بیماری براساس معاینه بالینی مسجل می شود و معمولا نیازی به انجام آزمایش ندارد. اما اگر ضایعات غیر معمول باشند و علائم معمول بیماری را ایجاد نکنند، کشت باکتریایی برای رد کردن فولیکولیت انجام می شود.

همچنین اگر پوسته ریزی ضایعات وجود داشته باشد، آزمایش هیدروکسید پتاسیم برای بررسی تینه آ (عفونت های قارچی پوست) انجام می گیرد.

تفاوت روزاسه با لوپوس و آکنه در چیست؟

برای بررسی لوپوس و افتراق آن از روزاسه می توان بیوپسی انجام داد. همچنین بیماری لوپوس یک بیماری سیستمیک است و معمولا علائم غیر پوستی نیز دارد. آنتی بادی های ANA در لوپوس مثبت هستند اما در روزاسه معمولا مثبت نیستند.

در مورد تفاوت روزاسه با آکنه باید گفت که کومدون ها (جوش های ریز سر سفید) در روزاسه وجود ندارند اما در آکنه به فراوانی یافت می شوند. همچنین شرح حال و سن بیمار نیز به تشخیص این دو بیماری از هم کمک زیادی می کند.

تشخیص های افتراقی

• آکنه یا جوش معمول صورت که در حوالی بلوغ ایجاد می شود. در روزاسه بر خلاف آکنه کومدون ها وجود ندارند.
• تینه آی پوستولی (عفونت قارچی پوست).
• درماتیت دور دهان.
• فولیکولیت عفونی (استافیلوکوکی، آکنه گرم منفی).
• لوپوس اریتماتو سیستمیک که راش های پروانه ای ایجاد می کند.

سیر و پیش آگهی بیماری چگونه است؟

خوردن نوشابه ها و غذاهای داغ، خوردن الکل (شراب قرمز) یا تماس با حرارت و نور خورشید سبب تشدید روزاسه می شود. بنابراین به بیماران توصیه می شود که از این موارد دوری کنند. این بیماری مزمن است و چندین سال به طول می انجامد. در این مدت گاهی شدید و گاهی خفیف است.

درمان روزاسه پوست

رژیم غذایی و لوازم آرایشی بهداشتی

بیمار باید از خوردن نوشابه ها و غذاهای پرادویه و داغ و نیز الکل و شراب قرمز دوری کند. این غذاها باعث بدتر شدن بیماری می شوند.

دوری از نور خورشید در این بیماری یک قانون است و بیمار باید از کرم های ضدآفتاب با SPF بالا استفاده کند. همچنین کرم پودرهای آرایشی با پایه سبز، قرمزی این ضایعات را می پوشانند.

داروهای موضعی

• برای درمان روزاسه با مترونیدازول می توان از ژل یا محلول مترونیدازول (نظیر متروژل) استفاده کرد.
• سولفاستامید و لوسیون گوگرد همراه با درمان موضعی با مترونیدازول بسیار موثر هستند.
• استفاده از سولفاستامید و گوگرد (Sulfacet-R یا AVAR) برای پوست های چرب بسیار مفید است. این دارو به دو شکل رنگی و بدون رنگ موجود است. AVAR به شکل کرم یا ژل موجود است. فرآورده سبز رنگ خاصی از AVAR به شکل کرم و ژل می تواند قرمزی پوست را مخفی کند.
• ژل کلیندامایسین (Clindagel) یا استفاده از محلول، تامپون یا لوسیون کلیندامایسین و اریترومایسین نیز در درمان روزاسه موثر هستند اما تاثیرشان از مترونیدازول کمتر است.

داروهای خوراکی

درمان روزاسه با داروهای خوراکی مخصوصا برای کنترل پاپول ها و پوستول موثرتر از داروهای موضعی است. از جمله داروهای درمانی خوراکی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تتراسایکلین (Tetracycline) با دوز ۵۰۰ میلی گرم دوبار در روز.
• اریترومایسین (Erythromycin) با دور ۵۰۰ میلی گرم دوبار در روز.
• داکسی سایکلین (Doxycycline) با دوز ۱۰۰ میلی گرم دوبار در روز.
• مینوسایکلین (Minocycline) با دوز ۱۰۰ میلی گرم دوبار در روز.

طی یک دوره ۲ تا ۴ هفته ای درمان با آنتی بیوتیک های خوراکی بالا، معمولا پوستول ها کنترل می شوند. در بسیاری از موارد، این حالت سپس به مقادیر پایین تر پاسخ می دهد. برای موارد مقاوم به درمان، می توان از مترونیدازول خوراکی با دوز ۲۵۰ میلی گرم استفاده نمود.

صابون مناسب

استفاده از صابون های مناسب می تواند برای درمان بیماری بسیار موثر باشد. صابون های حاوی سولفاستامید ۱۰ درصد و سولفور ۵ درصد بهترین صابون برای درمان روزاسه محسوب می شوند.

درمان با طب سنتی و گیاهان دارویی

استفاده از ماسک های گیاهی می تواند در کنترل بیماری مفید باشد اما به هیچ عنوان نباید جایگزین درمان اصلی بیماری شوند. از جمله ماسک های گیاهی و دمنوش های گیاهی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ماسک برگ بابونه.
• ماسک چای سبز.
• ماسک اسطوخودوس.
• ماسک جوی دو سر.
• دمنوش شنبلیله.

درمان روزاسه چشمی

علائم چشمی در این بیماری با آنتی بیوتیک های خوراکی درمان می شوند. پس از بهبود بیماری باید مصرف داروها را متوقف یا به تدریج قطع کرد. میزان پاسخ دهی پس از درمان قابل پیش بینی نیست. بیماری راجعه را باید درمان نمود، سپس باید مقدار دارو را به تدریج به حداقلی که کنترل کافی ایجاد کند کاهش داد. برای موارد مزمن و راجعه یا مواردی که به درمان پاسخ نمی دهند، باید از داروی ایزوترتینوئین نظیر آکوتان، روآکوتان یا دکوتان به مدت ۲۰ هفته استفاده کرد.

درمان رینوفیما با لیزر

رینوفیما با روش جراحی الکتریکی (الکتروسرجری)، جراحی با لیزر دی اکسید کربن، و جراحی پلاستیک درمان می شود.

نکات مهم

• در موارد نادری، این بیماری می تواند با ضایعات گرانولوماتو تظاهر کند که به آن روزاسه گرانولوماتو گفته می شود و بسیار شبیه لوپوس یا سارکوئیدوز است. بیماران ممکن است به ادم یا ورم طولانی مدتی در صورت دچار شوند که به ادم توپر (جامد) موسوم است. در تحقیقاتی که صورت گرفته، تاثیر ژل کروموفور در کنار فوتوتراپی در درمان این بیماری تایید شده است.
• اگر بیمار پس از درمان دراز مدت و مستمر با استروئید موضعی، مصرف این کرم را قطع کند، ضایعات پوستی شبیه این بیماری ایجاد شده که به آن روزاسه استروئیدی گفته می شود. در نتیجه، شعله وری سریع و شدیدی همراه با پاپول ها و پوستول ها رخ می دهد. در این هنگام، بیمار استفاده از داروی مسبب را مجددا از سر می گیرد و در نتیجه این چرخه معیوب تکرار می شود.